Wednesday, November 18, 2015

मोठ्या विचारांची जादू दाखवणारे पुस्तक

त्या दिवशी वाचनालयात नवे पुस्तक घेण्यासाठी गेले आणि सहज नजर पडली ती " THE MAGIC OF THINKING BIG" by David Joseph Schwartz,Ph.D. या पुस्तकावर . शिर्षकानेच माझे लक्ष लगेच त्याकडे वेधले गेले आणि मी ते घरी घेऊन आले. खूप उत्सुकता होती माझ्या मनात काय बरे असेल नक्की या पुस्तकात …. आणि त्याच दिवशी वाचनास सुरुवात केली. वाचता वाचता बऱ्याच उपयोगी टिप्स , चांगल्या गोष्टी नजरेस पडल्या आणि मनासही पटल्या. आणि मी लगेच टिपण्या काढण्यास सुरुवात केली. सर्वांनाच हितावह असलेल्या त्याच इथे मांडते आहे.

पुस्तकाची सुरुवात होते ती " Believe You Can Succeed And You Will "  या प्रथम धड्यापासून. आपण जसा विचार करतो ते होत जाते. जर स्वतःवर , स्वतःच्या कर्तृत्वावर, प्रयत्नांवर ,यशावर आपला पूर्ण विश्वास असेल तर ती व्यक्ती कितीही अडचणी आल्या तरी शेवटी यशस्वी होतेच हा या धड्याचा संक्षिप्त संदेश. पण असा विश्वास प्रत्येकाच्याच अंगी नसतो तर आपण तो वाढवण्यासाठी प्रयत्न केले पाहिजेत. १. नेहमी यशाचा विचार करा, अपयशाचा नाही, २. प्रत्येक दिवशी स्वतःला आठवण करून द्या कि तुम्ही तुम्हाला वाटते त्यापेक्षा अधिक पात्र आहात ३. तुमचा विश्वास नेहमी विशाल असू दया या तीन गुरुकिल्ल्यांच्या आधारे हा विश्वास अंगी बाळगणे कसे शक्य आहे ? तेही या पाठात अगदी अचूक सांगितले आहे.

कोणतेही अपयश एखादे कारण पुढे करून पचवणे हा किंबहुना सर्वांचाच गुणधर्म आहे. मग ती कारणे सतत असलेली नाजूक तब्येत, देवाने दिलेली कमी बुद्धी , वयमर्यादा , नशिब अशी अनेक असतात. पण नेहमी ही अशी यशात अडथळा निर्माण करणारी कारणे  गोंजारत बसून आयुष्य काढले तर यशाचा मार्ग आपणच नाहीसा करतो. पण त्याउलट आपल्याकडे नसलेल्या गोष्टींचा विचार करत राहण्यापेक्षा स्वतःच कणखर बनून येणाऱ्या परिस्थितीचा सामना केला तर यशालाही कधीतरी आपल्या दारी यावेच लागते. आणि ते कसे शक्य होऊ शकते याचे उत्तर म्हणजेच पुस्तकाचा दुसरा धडा "Cure Yourself Of Excusitis,The Failure Disease".

"Build Confidence And Destroy Fear" …नीट वाचले तर या तिसऱ्या पाठाच्या शीर्षकातच खूप काही सांगितले आहे. विश्वास आणि कृती असू द्या म्हणजे भीती आपोआपच नष्ट होईल. नेहमी सकारात्मक विचारांना खतपाणी घातले तर मनातील नकारात्मक तण अपोआपच काळाच्या ओघात नाहीसे होतात आणि आयुष्य एखाद्या वटवृक्षाप्रमाणे बहरून जाईल , विशाल होईल.इतराना बोध देणारी सावली ठरेल .

तुम्ही म्हणाल पुस्तकाच्या शीर्षकाप्रमाणे मोठा विचार करा हे ऐकायला ,वाचायला तर योग्यच वाटते पण Think big म्हणजे नक्की काय करायचे ? तर हेही "How To Think Big" या चौथ्या धड्यात योग्य उदाहरणांसहित  छान स्पष्ट केले आहे .

"How To Think And Dream Creatively" हा पाचवा धडा मला सर्वात जास्त आवडला.इतका कि "कल्पनात्मक विचार "या विषयावर एक पोस्टसुद्धा मी ब्लॉगवर टाकली आहे.नक्की वाचा …खात्री आहे आवडेलच.

सातवा धडा "You Are What You Think You Are", वाचता वाचता खूप काही सांगून जातो. इतराना आपण कसे दिसतो , वाटतो हे सर्वस्वीरीत्या आपल्या स्वतःबद्दलच्या विचारांवरच अवलंबून असते . जणू एक आरसाच. म्हणून नेहमी स्वतः , स्वतःचे काम यांना महत्त्व दया , इतरांकडून आपल्याला महत्त्व अपोआपच मिळेल . आयुष्यात कोणत्याही प्रसंगी स्वतःला एक प्रश्न विचारा "महत्त्वाचे लोक अशा प्रसंगी काय निर्णय घेणार " आणि त्या उत्तराच्या मार्गावर चाला… ही एक खास गुरुकिल्ली इथे मिळते .

जे काही कराल ते उत्तम करा. आपला सभोवताल नेहमी तुमच्यासाठी चांगलाच ठेवा. आपल्या सभोवतालचा आपल्यावर आणि आपल्या कार्यक्षमतेवर कसा परिणाम करतो आणि त्यापासून चांगले कसे मिळवता येईल हे सोप्या शब्दांत समजून घेण्यासाठी " Manage Your Environment : Go First Class"या पुस्तकातील आठव्या धड्याची पाने चाळावीच लागतील .

आपली शरीरस्थिती ,दृष्टीकोन हे सर्व आपले विचार न सांगता समोरच्याच्या मनात सहज उतरतात. म्हणून 'मी सक्रिय आहे ','मी महत्त्वाचा आहे ' हे सर्व न सांगताच इतराना जाणवून देणे कसे योग्य आणि फायदेशीर हे सांगणारा नववा धडा आहे " Make Your Attitude Your Allies".

यश हे इतरांच्या सहकार्यावर कुठेना कुठे अवलंबून असते हा एक प्रत्येकासाठी स्वीकारता येणारा नियमच आहे . माणूस कितीही मोठा , यशस्वी असला तर ते यश त्याचे एकट्याचे असूच शकत नाही. त्यात अनेकांचा वाटा असतो. पण आपणही कृतज्ञता बाळगून या नात्यांना अधिक घट्ट करण्यासाठी प्रयत्नरत असलो पाहिजे. वेळप्रसंगी मदत करणारे , समजून घेणारे, प्रोत्साहन देणारे अशा सर्वांचीच आठवण करून देणारा दहावा धडा " Think Right Toward People" अशाच असंख्य सहकार्यांना ,प्रिय व्यक्तींना समर्पित.

नुसती पोपटपंची ही कोणत्याही यशासाठी पूरक ठरू शकत नाही. कृती ही नेहमीच खूप महत्त्वाची असते. सर्व काही ठीक होईल तेव्हा मी करेल अशी कारणे देत दिवस पुढे ढकलणे या अपयशाचा मूळ पाया असू शकतो. नुसते हे पोस्ट वाचून छान आहे , पुस्तक वाचायला हवे असे म्हणण्यापेक्षा आत्ताच हे पुस्तक शोधून यातील अकरावा धडा "Get The Action Habbit " वाचून अंमलात आणला पाहिजे.

प्रत्येकाचे यश आणि अपयश हे ज्याच्या त्याच्या दृष्टिकोनावर अवलंबून असते . आयुष्यात प्रत्येक गोष्टीतच विजय मिळेल हे जरी शक्य नसले तरी मिळालेल्या अपयशातूनही ज्याला यशाचा मार्ग प्राप्त करता आला तो खरा यशस्वी. प्रत्येक गोष्टीत चांगली बाजू शोधून न हरता सामना खेळत राहिलो तर यशाची ट्रॉफी कधीतरी आपल्या नावावर असेलच , हेच सांगणारा बारावा पाठ " How to Turn Defeat Into Victory" खरेच वाचण्यालायक आहे.

"Use Goals To Help You Grow" हा तेरावा पाठ म्हणजे आपल्या स्वप्नांना, इच्छांना पूर्ण करणारा मार्गच. जोपर्यंत आपले ध्येय आपल्यापाशी नसते तोपर्यंत आपले आयुष्य , काम सर्वच अस्ताव्यस्त असते . एकदा का ध्येय मनाशी बाळगले आणि त्याच्या पूर्ततेचा ध्यास मनात धरला कि अपोआपच जीवनाला एक शिस्त लागते ,नवी दिशा ,नवा मार्ग मिळतो … त्या लक्ष्या पर्यंत पोहोचवणारा.

आजच्या चढाओढीच्या आयुष्यात प्रत्येकालाच कोणत्याही क्षेत्रात मुख्य सूत्रधार बनण्याची लालसा असतेच. या स्वप्नपूर्तीसाठी लेखकाकडून मिळालेली भेट म्हणजेच या पुस्तकातील शेवटचा धडा " How to Think Like A Leader ".

खरेच हे पुस्तक नावाप्रमाणेच जादुई आहे … आपल्या रोजच्या जगण्यात केलेल्या थोड्याशा बदलाने थोर व्यक्तिमत्त्व घडवणारे.




- रुपाली ठोंबरे . 

1 comment:

Blogs I follow :