छंद जोपासण्याची एक नवी तऱ्हा

गेल्या एक वर्षापासून तेच तेच काम, तेच दैनंदिन जीवन जगत आहे या अधूनमधून नेहमी मनात डोकावणाऱ्या या गोष्टीची जाणीव त्यादिवशी नकळत पुन्हा मनाला झाली आणि नेहमीप्रमाणे तात्पुरता मूड खराब झाला. काहीही करावेसे वाटत नव्हते. ऑफिसचे काम तर नकोच. त्यामुळे फक्त नजर समोर असलेल्या ऑफिसच्या कॉम्प्यूटरवर होती , पण लक्ष मात्र घड्याळ्याच्या काट्याकडे होते. तोही आज का कुणास ठाऊक भारीच मंदावला होता. इतक्यात मोबाईलवर क्षणभराची किलबिल ऐकू आली. पाहिले तर एका मैत्रिणीचा व्हाट्सएप मेसज,
 
        "Hi…There is a guy Amrut Deshmukh…He reads an interesting book every week and sends the summary of the book on whatsapp to everyone…so that we can read (or listen to )a fat book in just 20 mins!...I am enjoying his summaries every week….if you want to read books on whatsapp ping him ur name at his whatsapp no +919594700077…Happy reading!Amrut is on mission to cultivate the habit of reading books amongst youth…"

 मेसेज वाचला आणि क्षणभरासाठी वाटले कि कोणीतरी मज्जा केली असेल . आजच्या जमान्यात कोण इतरांसाठी असे करत बसणार.  मी दुर्लक्ष करून फोन ठेवणार इतक्यात तिचाच नवीन मेसेज डोळ्यांसमोर आला ,

आणि मी पुन्हा त्या आधीच्या मेसेजकडे वळले. त्यातला नंबर आधी अमृत देशमुख (बुक्स ) नावाने सेव केला . आता व्हाट्सएप वर मी त्याची प्रोफाईल पाहू शकत होते पण त्यातही माझे विशेष लक्ष वेधले गेले ते त्याच्या status मेसेजकडे , 

     "  If you have time for FaceBook, you have time for a Book." 
 
क्षणभरासाठी प्रत्येकाला विचार करायला लावणार अशी ही ओळ. मला वाचता क्षणीच फेसबुकचे पान उघडून तासंतास त्यावर घालवणारी मीच आठवली . खरेच आज आपण असा कितीतरी वेळ सोशल मिडियावर उगाच खर्च करतो आणि मग असे काही वाचनाबद्दल मत विचारले कि प्रत्येकजण ' हल्ली वेळच मिळत नाही ' अशी सबब पुढे करतो . आणि मग कुठेतरी आपण काहीतरी नक्कीच गमावतो . उगीच नाही आपल्या पूर्वजांनी म्हटले आहे - "वाचाल तर वाचाल ". आणि मग माझ्यातला वाचक एकदम जागा झाला.  इतके लिहिले आहे त्यात काहीतरी तथ्य असेलच असा विचार करत मीही त्या नंबरवर एक मेसेज पाठवला. क्षणभरात मोबाईलवरची किलबिल सांगू लागली

          Congratulations Rupali for joining the mission "Make India Read "…… 
 
मला चांगले आठवते आहे तो सोमवार होता. त्यानंतर मी हे जवळजवळ विसरूनही गेले होते. घर आणि ऑफिस नेहमीसारखे चालवण्यात मग्न असलेल्या मला बुधवारी पुन्हा या नंबरने किलबिलाट ऐकवली. नाव वाचले तसे सारे आठवले आणि उघडून पाहते तो काय

            Hello ! it's Wednesday !New Book New Insights !
 
अशी सुरुवात करत एक नवे पुस्तक त्याच्या छोटया रुपात तुमच्या भेटीला येत आहे याची वार्ता मिळाली. आणि फोनवर पुढचा मेसेज हजार झाला तो ३०० पानी पुस्तकाचा अर्धा भाग अवघ्या ४ पानांत घेऊन . १० मिनिटांत अर्धे अधिक पुस्तक वाचल्याचे समाधान मिळाले खरे पण त्यासोबतच 'पुढे काय ' ही उत्सुकता वाढली. आणि एव्हाना व्हाट्सएपला इतके महत्त्व न देणारी मी चक्क त्या अनोळखी नंबरवरून येणाऱ्या एका मेसेजची अगदी आतुरतेने वाट पाहत होते. अशाप्रकारे अवघ्या २० मिनिटांत एवढे मोठे पुस्तक वाचल्याचा एक प्रकारचा वेगळाच आनंद डोकावत होता.

आपल्या छंदात जगाला अशा प्रकारे सामावून घेणे …. खरेच मला तर ही कल्पना फारच आवडली.प्रत्येकालाच असे जमणे शक्य नाहीच. आणि त्यासाठी अमृतला कौतुक आणि आभार मिळायलाच हवे .कॉम्प्यूटरच्या जगात आजची पिढी जिथे पुस्तक हाताळायला विसरून गेली आहे त्यांच्यासाठी एक नवा मार्ग ज्ञान मिळवण्याचा. होय… ज्ञानच… प्रत्येक पुस्तक आपल्याला काहीतरी शिकवूनच जाते… गरज आहे ती फक्त त्यातील शब्दांना आपलेसे करण्याची. हे ८ पानेही वाचण्याचा ज्यांना कंटाळा त्यांच्यासाठी तर त्याने त्याच्याच आवाजात वाचनही केले आहे. मधूर हळू आवाजातील संगीतमय वातावरणात त्याचे ठळक शब्द पुस्तकातील प्रत्येक पात्र मनाच्या कोपऱ्यात असे काही रेखाटले जातात कि ते पूर्ण पुस्तक वाचण्याची ओढ निर्माण होते.

मी जेव्हापासून या सुविधेचा अनुभव घेतला , इतरांनी ही याचा लाभ घ्यावा असे मनोमन वाटू लागले. कित्येकांना सांगितले देखील. यातूनही अनेकांचे विविध दृष्टीकोन नजरेस पडले. माझ्या एका मैत्रिणीने तर उत्तर दिले,

" मला पूर्ण पुस्तकच वाचायला आवडेल. अशा सारांशामध्ये मूळ लेखकाची भाषाशैली पुसट होते आणि सोबतच ते भाव नसतात ना? "

मी लगेच तिला उलट प्रश्न विचारला,

" मग तू अशी किती पुस्तके वाचतेस महिन्याला ?"

 त्यावर तिचे

 " अगं महिन्याला काय वर्षभरातही माझे एक सुद्धा पुस्तक वाचून होत नाही.वेळच नाही मिळत ना ."

 असे त्वरित उत्तर ऐकून एक स्मितरेषा हळूच माझ्या चेहऱ्यावर रेखाटली गेली. तिच्या प्रतिकारात्मक स्मितहास्यातच माझे बोलणे आणि ही कल्पना तिलाही पटत असल्याचे दिसत होते.

 आज या पुस्तकांच्या सारांशांच्या वाचकांचा आकडा ८००० च्याही वर गेला तसा हा पसारा व्हाट्सएपवर सांभाळणे कठीण झाले आणि त्यातूनच जन्म झाला एका नव्या एपचा - Booklet.… नवा वाचक वर्ग निर्माण करण्यासाठी. विविध पुस्तकांचे भांडार असणाऱ्या booklet ला खूप खूप शुभेच्छा.

- रुपाली ठोंबरे